N-VA zorgt voor voorlopige bescherming als archeologische site van de Schans van Niel-bij-As

Geert Bourgeois, Vlaams minister-president en Vlaams minister van Onroerend Erfgoed, heeft twee boerenschansen of vluchtschansen (in Beringen en in As) voorlopig beschermd als archeologische site.

 
“Schansen zijn in feite ‘minidorpen’ en bieden uitzonderlijke informatie over het leven van de plattelandsbevolking in de zeventiende en achttiende eeuw. Schansen die in het landschap goed bewaard gebleven zijn en nooit werden bebouwd, zoals de schans van Korspel en de schans van Niel-bij-As, hebben dan ook een belangrijke archeologische en wetenschappelijke waarde.”, aldus minister-president Geert Bourgeois.
 
De Zuidelijke Nederlanden vormen vanaf het midden van de zestiende eeuw tot en met het begin van de achttiende eeuw voortdurend het decor van strijdtoneel. Voor de plattelandsbevolking is het een periode van plundering, gijzeling, uitbuiting, geweldpleging, armoede en ellende. Aangezien ze van de hogere overheden geen hulp krijgt, moet de boerenbevolking zelf voor bescherming en verdediging zorgen.
 
Vanaf het eind van de zestiende eeuw neemt de boerenbevolking haar toevlucht tot kleine vluchtoorden die haar beschermen tegen plunderende soldaten: de schansen; ook vluchtschansen of boerenschansen genoemd. Op de Limburgse zandgronden bouwt vrijwel ieder dorp of gehucht een schans om mensen en vee in veiligheid te brengen. Ook in Vlaams-Brabant en Antwerpen zijn dit soort ‘boerenschansen’ terug te vinden.
 
In 2009 zijn zeven schansen in de provincies Vlaams- Brabant en Limburg onderzocht om na te gaan of ze beschermenswaardig zijn. Eerder zijn al de Kolverenschans in Zonhoven (op 25/05/2013) en de Schans van Kelbergen bij Vleugt in Diest (op 18/01/2016) als archeologische site beschermd. Nu volgt dus de voorlopige bescherming van de Schans van Korspel in Beringen en de Schans van Niel-bij-As in As.
 
Over de geschiedenis en interne structuur van schansen is tot nu toe weinig bekend. Het archeologisch bodemarchief is de voornaamste overgebleven bron van informatie om de oprichting van en de organisatie binnen schansen te kunnen begrijpen.
 
 
Procedure
Na de voorlopige bescherming organiseren de gemeentebesturen een openbaar onderzoek. Op die manier heeft iedereen de kans om opmerkingen of bezwaren kenbaar te maken bij de gemeente. Binnen negen maanden beslist minister-president Geert Bourgeois over een definitieve bescherming.
 
Foto’s en meer informatie over dit onroerend erfgoed vindt u in dit rapport:
https://oar.onroerenderfgoed.be/publicaties/STUA/8/STUA008-001.pdf
 
Meer info:
Jeroen Overmeer 
jeroen.overmeer [at] vlaanderen.be
0496 71 01 68

Foto: © Agentschap Onroerend Erfgoed